Wersja językowa
pl

Horyzontalny Rozkład Jazdy. Ruszają konsultacje

Centralny Port Komunikacyjny wspólnie z Ministerstwem Infrastruktury, PKP Polskimi Liniami Kolejowymi, Centrum Unijnych Projektów Transportowych i Urzędem Transportu Kolejowego rozpoczyna konsultacje z pasażerami i branżą kolejową. Celem jest m.in. wypracowanie dogodnych połączeń do pociągów dalekobieżnych z każdego powiatu i ustalenie zasad funkcjonowania rynku po 2030 r. Horyzontalny Rozkład Jazdy (HRJ) stanowi istotny krok w kierunku liberalizacji rynku przewozów kolejowych w Polsce.

Konsultacje będą prowadzone w drugiej połowie 2024 r. Na specjalnej stronie internetowej HRJ będzie można zapoznać się z założeniami dla oferty przewozowej w rozkładzie jazdy 2034/2035, a więc po wybudowaniu m.in. linii Y Warszawa – Łódź – Wrocław / Poznań).

HRJ jest cyklicznym rozkładem jazdy pociągów pasażerskich, opartym na stałych liniach komunikacyjnych. Dzięki niemu połączenia kolejowe zostaną dobrze zaplanowane i stworzą spójny system zapewniający przewidywalność i łatwe przesiadki. W HRJ przyjęty zostanie gwarantowany standard oferty przewozowej, co oznacza odpowiednio dużą częstotliwość kursowania pociągów oraz ich rozłożenie w dobie i w trakcie roku. Przyjęte rozwiązania powinny być stabilne, czytelne dla pasażera i nie wymagające częstych zmian.

HRJ wdroży koncepcję dostępu do krajowego systemu kolei dalekobieżnej z każdego powiatu (bezpośrednio, koleją regionalną, autobusem dowozowym). W trakcie konsultacji projektu wspólnie z marszałkami województw zostanie określona odpowiedzialność za kolejowe lub autobusowe połączenia dowozowe.

– W grudniu 2030 r. wygasa bieżąca umowa dotycząca świadczenia usług publicznych (PSC – Public Service Contract) z PKP Intercity w ramach przewozów dalekobieżnych. Strony, z którymi Ministerstwo Infrastruktury zawrze kolejną umowę na ich świadczenie, zostaną wyłonione w konkurencyjnych przetargach. Dzięki zaawansowanemu równolegle procesowi inwestycyjnemu, chcemy zwiększyć liczbę połączeń obsługiwanych w pełni komercyjnie, czyli bez dopłat ze strony państwa. Umożliwi to konkurencję między przewoźnikami, a co za tym idzie presję na obniżenie cen biletów w najszybszych pociągach. Cieszę się, że dzięki wspólnej pracy ekspertów z Ministerstwa Infrastruktury, CPK i PKP PLK, powstaje narzędzie niezbędne do znaczącego usprawnienia rynku pasażerskich przewozów kolejowych w Polsce – mówi wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak.

HRJ będzie stanowił niezbędne narzędzie do liberalizacji rynku przewozów kolejowych w Polsce i jednocześnie bazę dla organizatora przewozów pozwalającą na stworzenie precyzyjnego planu transportowego dla krajowych i międzynarodowych przewozów dalekobieżnych. Na bazie HRJ uruchomione zostaną przetargi na wybór operatorów dla przewozów dotowanych (PSO – Public Service Obligation) w ramach kontraktów wieloletnich oraz przydzielona zostanie przepustowość dla przewozów komercyjnych na liniach konwencjonalnych i dużych prędkości. W rezultacie w grudniu 2030 r. uruchomiony zostanie cykliczny rozkład jazdy, który zapewni większą dostępność pociągów, dogodne ich ze sobą skomunikowanie oraz niższe ceny biletów.

Nawet najlepszy teoretyczny model nie sprawdzi się, jeśli nie zostanie zweryfikowany przez praktyków. Dlatego w ramach projektu HRJ przewidziane zostały szerokie konsultacje, do których zaproszeni są zarówno pasażerowie, jak też branża: organizatorzy transportu i przewoźnicy. Konsultacje obejmą założenia dla rozkładu jazdy, nowe zasady organizacji rynku w zakresie obowiązku świadczenia usług publicznych i przewozów komercyjnych oraz rozwiązania w zakresie alokacji przepustowości. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom, w trakcie procesu konsultacji udostępnimy szczegółowe dane analityczne opracowane na bazie prognozy ruchu stworzonej w PMT – mówi dr Filip Czernicki, prezes spółki CPK.

Prace nad projektem HRJ trwają od 2022 r., a prognoza ruchu pasażerskiego na lata 2031-2040, na podstawie, której zaplanowano układ połączeń dalekobieżnych, opracowana została przy pomocy Pasażerskiego Modelu Transportowego (PMT), a następnie przeprowadzona została jej ewaluacja za pomocą Zintegrowanego Modelu Ruchu (ZMR) opracowanego przez CUPT.

  Horyzontalny Rozkład Jazdy pozwoli nam przygotować się do wdrożenia dyskutowanego obecnie projektu unijnego, tzw. rozporządzenia o zarządzaniu przepustowością. Jej strategiczne planowanie, do którego zobowiązane zostaną PKP PLK, będzie wykonywane w oparciu o HRJ – podkreśla Michał Gil, członek zarządu PKP PLK.

Projekt HRJ realizowany jest wspólnie przez Ministerstwo Infrastruktury (odpowiedzialne m.in. za segment PSO  oraz ramy funkcjonowania rynku kolejowego w Polsce), PKP PLK, zarządcę infrastruktury kolejowej w Polsce (odpowiedzialnego za alokację przepustowości i umowy ramowe z przewoźnikami), CPK (odpowiedzialny za koordynację prac merytorycznych nad HRJ oraz budowę nowych linii dużych prędkości w Polsce), CUPT (odpowiedzialne za wsparcie merytoryczne projektu) przy współpracy z UTK (dbającym o to, aby proces przygotowania HRJ nie dyskryminował żadnego zainteresowanego podmiotu).