Spółka CPK poczyniła kolejne kroki w sprawie zasilania 2×25 kV prądu przemiennego dla projektowanych linii kolejowych. W wyniku podpisanej w połowie listopada ubiegłego roku umowy z wykonawcą prac projektowych, opracowane zostały koncepcje techniczne dla wszystkich podstacji, które zapewnią energię dla kolejowego „igreka” na odcinkach Warszawa – Łódź i Łódź – Wrocław.

To w sumie pięć obiektów, zasilanych z sieci 400 kV i 220 kV. Uszczegółowiono także tzw. symulacje trakcyjne, pokazujące jakie dokładnie zapotrzebowanie na moc wygenerują kursujące pociągi i ile energii zużyją. Pozwoliło to w następnym kroku sprawdzić, czy podstacje nie będą w negatywny sposób oddziaływać na krajowy system elektroenergetyczny.

Wnioski złożone, ruszyła weryfikacja. Co potem?

Po upewnieniu się, że wszystkie parametry (w tym kluczowa tzw. asymetria napięć) są w normie, CPK złożył w Polskich Sieciach Elektroenergetycznych (PSE) wnioski o przyłączenie dla tych pięciu obiektów. Obecnie podobne prace trwają dla obiektów na poznańskiej odnodze „igreka”, czyli linii Sieradz – Poznań, i na pozostałych liniach Kolei Dużych Prędkości CPK.

Teraz operator systemu przesyłowego ma pięć miesięcy na weryfikację wniosków, w tym sporządzenie własnej ekspertyzy. Po tym czasie powinno nastąpić wydanie warunków przyłączenia, a następnie zawarcie umowy przyłączeniowej.

Zadanie jest o tyle ambitne, że równocześnie PSE realizują własny, bardzo szeroki Plan Rozbudowy Sieci Przesyłowej (PRSP) 2023-2032. Dostosowuje on tę sieć do zmian zachodzących w sektorze wytwórstwa, tak aby poradziła sobie z przesyłem energii np. z farm wiatrowych na morzu i z elektrowni jądrowej, a także zwiększeniem udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) kosztem tych konwencjonalnych.

Dokument PRSP bez przesady nazwać można „planem drugiej elektryfikacji Polski”. W listopadzie 2022 r. w PRSP zostały ujęte także prace związane z przyłączeniem podstacji trakcyjnych CPK, a w kwietniu 2023 r. wydane zostało nowe Rozporządzenie w sprawie warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, w którym dzięki wspólnej pracy PSE, CPK oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska – znalazły się zapisy niezbędne dla funkcjonowania podstacji systemu 2×25 kV.

Jak zaznacza, symbolicznym potwierdzeniem tego stała się tegoroczna reaktywacja konferencji naukowo-technicznej „Modern Electric Traction” pod egidą Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP i Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej. Spora cześć wygłaszanych tam wystąpień omawiała te aspekty techniczne systemu 2×25 kV, które odnoszą się do rzeczywistych zamierzeń CPK i są efektem analiz oraz rozwiązań zrealizowanych w ramach prac projektowych na zlecenie tej spółki.

Co więcej, pozytywne wyniki prac projektowych, legislacyjnych i innych uzgodnień prowadzonych przez CPK w zakresie zasilania 2×25 kV na nowych liniach kolejowych, ożywiły debatę o konwersji na nowy system również istniejących linii kolejowych, zelektryfikowanych dotychczas prądem stałym o napięciu 3 kV.

Zasilanie znane w Hiszpanii, Francji i USA

Planowany system trakcyjny 2x25kV, choć niestosowany dotąd w Polsce, od wielu lat jest używany dość powszechnie na świecie.

System ten jest stosowany na kolei we Włoszech (w Kolejach Dużych Prędkości), w Wielkiej Brytanii (na większości głównych linii West Coast Main Line i Crossrail), we Francji (np. TGV), w Hiszpanii (większość tamtejszych linii KDP), w USA (Amtrak), a także w Finlandii i na Węgrzech. Obecnie również Rail Baltica łącząca Polskę z krajami nadbałtyckimi, na północ od granicy polsko-litewskiej jest projektowana w tym systemie.