Oto w pigułce najważniejsze wydarzenia dotyczące CPK
od pierwszego pomysłu do dzisiaj:

• Lata 70. Pomysł na CPL

Pomysł budowy Centralnego Portu Lotniczego – taka była ówczesna nazwa tej koncepcji – narodził się już w latach 70., a jego autorami byli dwaj eksperci w dziedzinie transportu publicznego:  Bogusław Jankowski i Henryk Panusz. Koncepcja zakładała, że nowe lotnisko powstanie na przedłużeniu Centralnej Magistrali Kolejowej (CMK Północ), obok stacji dla szybkich pociągów w sąsiedztwie autostrady Berlin-Warszawa i zapewni dojazd w ciągu dwóch godzin z większości miast w Polsce. Czyli: wypisz – wymaluj CPK.

• 2003-2016. Raporty, analizy i rekomendacje

Od 2003 r. kolejni ministrowie transportu w ramach kolejnych rządów różnych opcji politycznych – Marek Pol, Krzysztof Opawski i Cezary Grabarczyk – przygotowują przekrojowe raporty, organizują grupy robocze ekspertów, zlecają studia wykonalności i wydają jednoznaczne rekomendacje za budową nowego lotniska.

• 2017-2019. CPK priorytetem inwestycyjnym

Historia CPK na dobre przyspiesza w 2017 r., kiedy na poziomie Rady Ministrów zapadła decyzja, że budowa nowego lotniska w połączeniu z ambitnym programem kolejowym będzie priorytetem inwestycyjnym Polski. W tym samym roku rząd powołuje pełnomocnika ds. CPK Mikołaja Wilda i akceptuje Koncepcję CPK. W maju 2018 r. zostaje uchwalona Ustawa o CPK, a we wrześniu powołana spółka celowa CPK, której celem jest budowa nowej infrastruktury.

• Marzec 2019. Rozporządzenie w sprawie 10 „szprych”

Rząd przyjmuje nowelizację rozporządzenia w sprawie wykazu linii kolejowych o znaczeniu państwowym, czyli zatwierdza Program Kolejowy CPK. Zakłada on dziś budowę ok. 2.000 km nowych linii kolejowych prowadzących z 10 kierunków do serca Polski: Warszawy i lotniska CPK. Nowe linie budowane przez spółkę CPK razem z odcinkami modernizowanymi przez PKP PLK mają zapewnić dojazd do Warszawy i CPK z większości miast w Polsce w czasie nie dłuższym niż 2,5 godz.

• Czerwiec 2019. Zaha Hadid, Norman Foster i koncepcje terminala

Odbywają się warsztaty architektoniczne zorganizowane przez CPK i Ambasadę Wielkiej Brytanii. To właśnie wtedy po raz pierwszy światowe biura projektowe przedstawiły, jak może wyglądać lotnisko CPK. To była gigantyczna wymiana doświadczeń i okazja do zaprezentowania rozwiązań, które później częściowo przełożyły się na projekt lotniska. W warsztatach wzięły udział m.in. takie pracownie jak Foster+Partners (późniejszy zwycięzca przetargu na master architekta CPK), Zaha Hadid Architects, Chapman Taylor, Grimshaw, Benoy i Pascall+Watson.

• Luty 2020 (i później). „Tak” z UE dla inwestycji kolejowych CPK

Inwestycje kolejowe CPK idealnie wpisują się w unijne cele transportowe, politykę klimatyczną i dążenie do zwiększania udziału kolei w przewozach pasażerskich i towarowych. Zielone światło dla CPK na poziomie unijnym zaczęło się od dofinansowania kwotą ponad 8 mln zł prac przygotowawczych dla budowy linii kolejowej w rejonie Jastrzębia-Zdroju, czyli fragmentu trasy Katowice-Ostrawa w ramach instrumentu Łącząc Europę (CEF). W 2021 r. spółka uzyskała ok. 110 mln zł na projekt tunelu dalekobieżnego w Łodzi i na studia wykonalności dla odcinka: Warszawa – Łódź – Poznań. Komisja Europejska oceniła aplikacje spółki CPK najwyżej spośród wszystkich zgłoszonych w tamtym naborze polskich projektów, rekomendując pełną kwotę wsparcia wnioskowaną przez spółkę. W czerwcu tego roku Komisja Europejska przyznała CPK 290 mln zł na opracowanie pełnej dokumentacji niezbędnej do rozpoczęcia prac między Warszawą i Łodzią.

Jak zauważył szef dyrekcji generalnej ds. mobilności i transportu w Komisji Europejskiej (DG MOVE) Kristian Schmidt, za sprawą inwestycji kolejowych „w perspektywie 10-20 lat polska sieć kolejowa może być lepsza niż w starej Unii”. Projekty kolejowe CPK wpisują się w przygotowania do budowy prawie 4.500 km linii KPD na terenie Trójmorza i planowane są we współpracy z inwestorami z regionu, np. Rail Balticą z Litwy, Łotwy i Estonii oraz Správą železnic z Czech.

• Luty-marzec i listopad-grudzień 2020. SSL, czyli konsultacje kolejowych korytarzy

Strategiczne Studium Lokalizacyjne (SSL) to kluczowy dokument dla inwestycji kolejowych CPK, który wyznaczył korytarze przyszłych linii kolejowych. W pierwszej wersji SSL projektanci opracowali dla linii ponad 10 tys. km wariantów (to ponad 200 razy więcej niż wybudowano w Polsce po 1989 r). W ramach dwóch etapów ogólnopolskich konsultacji mieszkańcy zgłosili aż 160 tys. uwag i wniosków. To dotychczas największe konsultacje społeczne przeprowadzone w Polsce.

Przyjęcie SSL przez pełnomocnika rządu ds. CPK Marcina Horałę w kwietniu 2021 r. – po uprzednim opracowaniu przez CPK Strategicznej Oceny Oddziaływania na Środowisko (SOOŚ) – przybliżyło spółkę do etapu określenia przebiegów, wystąpienia o decyzję środowiskową, a docelowo do projektowania. Podczas przygotowań do budowy kolejowych szprych CPK priorytetem jest zminimalizowanie wpływu inwestycji na życie ludzi i środowisko.

• Druga połowa 2020. Ruszają badania przyrodnicze na setkach km linii kolejowych

W sierpniu 2020 r. spółka CPK podpisała pierwszą umowę na inwentaryzacje przyrodnicze dla obszaru prawie 26 tys. ha terenu wzdłuż planowanej linii KDP Warszawa – CPK – Łódź. Inwentaryzacje przyrodnicze pozwalają na identyfikację chronionych, rzadkich lub zagrożonych elementów środowiska na terenach przeznaczonych pod przyszłe inwestycje. Takie badania to wyraz dbałości o naturę. Jednocześnie jest to jeden z elementów procedury środowiskowej, która poprzedza uzyskanie decyzji: środowiskowej i lokalizacyjnej, a później pozwolenia na budowę. Do końca 2021 r. badania przyrodnicze zostały przeprowadzone na 9 kolejowych odcinkach o łącznej długości 530 km.

Takie same badania przeprowadzono na terenie lotniska CPK i węzła kolejowego – na potrzeby raportu środowiskowego, który liczył ponad 20 tys. stron i był elementem wniosku do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie. Eksperci i badacze przez cały rok na terenie wielokrotnie większym od lotniska, który obejmował łącznie 1.055 km kw., prowadzili obserwacje środowiskowe szczegółowo monitorując teren, na którym powstanie lotnisko. Wykonano badania m.in. siedlisk botanicznych, bezkręgowców, płazów, ptaków i ssaków naziemnych. W porze nocnej prowadzono również obserwacje nietoperzy.

• Październik 2020. Uchwalony Program Wieloletni CPK do 2023

Źródła finansowania inwestycji CPK w perspektywie średniookresowej zostały określone w Programie Wieloletnim na lata 2020-2023. To pierwszy etap finansowania, który obejmuje m.in. planowanie, projektowanie i wykup gruntów pod realizację inwestycji. Zgodnie z przyjętym dokumentem finansowanie Programu CPK na lata 2020-2023 zostało określone na poziomie 12,8 mld zł, a na kwotę tę składają się skarbowe papiery wartościowe, środki europejskie i finansowanie komercyjne. Obecnie trwają prace nad II etapem Programu Wieloletniego 2024-2030, dzięki któremu CPK otrzyma finansowanie m.in. na kontynuację prac projektowych i roboty budowlane.

• Listopad 2020. Lotnisko z Seulu doradcą Strategicznym CPK

Seul Incheon, główne międzynarodowe lotnisko w Korei Południowej, podpisał umowę na doradztwo strategiczne ze spółką CPK. Dalekowschodni doradca wniósł wiedzę operacyjną i komercyjną dotyczącą projektowania, budowy i sprawnego zarządzania dużym lotniskiem przesiadkowym. Incheon był też w kluczowym etapie planowania „drugą parą oczu” podczas planowania i projektowania CPK. Lotnisko Seul-Incheon w prestiżowym rankingu Skytrax od lat plasuje się w pierwszej czwórce najlepszych portów lotniczych świata. Jest też jednym z najważniejszych węzłów przesiadkowych w Azji.

W 2019 r. – przed COVID-19 – Lotnisko Incheon  obsłużył ponad 71 mln pasażerów, co stanowiło 20. wynik na świecie. W tym samym roku południowokoreański hub obsłużył 2,8 mln ton cargo, co stanowiło 5. wynik na świecie. Jak podaje strona koreańska, port przesiadkowy Incheon w sposób pośredni i bezpośredni przyczynił się do powstania 450 tys. miejsc pracy.

• Grudzień 2020. Start Programu Dobrowolnych Nabyć. Od zera do tysiąca hektarów

Pozyskiwanie gruntów pod przyszłe lotnisko w ramach Programu Dobrowolnych Nabyć (PDN) rozpoczęło się w grudniu 2020 r. Dotychczas spółka wykupiła pod budowę już ponad 1.000 hektarów gruntów. Do PDN na terenie inwestycji lotniskowej zgłosiło się dotychczas ponad 1.300 właścicieli posiadających prawie 3.600 ha. Liczba transakcji stale rośnie: kolejne albo czekają na akty notarialne, albo są na etapie protokołów uzgodnień, albo zaawansowanych negocjacji. Proponowane warunki transakcji są na tyle atrakcyjne, że do PDN zgłoszonych jest już ponad 80 proc. nieruchomości zabudowanych z terenu pierwszego etapu CPK.

Wartość każdej nieruchomości określana jest przez niezależnych rzeczoznawców. Przy sprzedaży nieruchomości właściciele otrzymują ofertę na poziomie 140 proc. wartości rynkowej budynków i 120 proc. wartości gruntu. W zależności od sytuacji mieszkańców stosowana jest także wycena odtworzeniowa nieruchomości bez uwzględnienia stopnia zużycia. Oferowana cena za nieruchomość jest taka, żeby właściciel nawet starego budynku w złym stanie technicznym mógł wybudować za nią nowy dom o tym samy metrażu według aktualnych stawek rynkowych.

Zamiast klasycznej transakcji sprzedaży, mieszkańcy mogą zdecydować się też na wybór nieruchomości zamiennych. Właściciel może dokonać zamiany swojej nieruchomości na działkę rolną (z puli ok. 600 ha), działkę budowlaną, ale też nowy dom lub mieszkanie.  Od 2023 r. rolnicy, którzy sprzedają nieruchomość w ramach PDN, mogą też brać udział w przetargach KOWR na dzierżawę gruntów z zasobu KOWR w całym kraju. Spółka CPK na życzenie mieszkańców finansuje i organizuje przeprowadzki, pokrywa również koszty obsługi prawnej przy zakupie nieruchomości. Chętnym mieszkańcom opłaca kursy i szkolenia pomagające w znalezieniu zatrudnienia.

• Czerwiec-sierpień 2021. Lato umów. 000 km nowych linii w przygotowaniach

Lato tego roku w CPK było niezwykle gorące. A to głównie za sprawą podpisania serii umów na nowe linie kolejowe. Zawarto w sumie osiem kontraktów na studia wykonalności. W ten sposób spółka CPK uruchomiła prace przygotowawcze na kolejowych odcinkach o łącznej długości prawie 1.000 km.

Podpisane umowy na studia wykonalności dotyczyły odcinków: Warszawa – Łódź i Łódź – Wrocław, Żarów – Wałbrzych – granica z Czechami, Katowice – Ostrawa, Łętownia – Rzeszów, Zamość – Bełżec, Ostrołęka – Łomża – Giżycko, a w kolejnych miesiącach również węzła kolejowego CPK.

Głównym celem studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego (STEŚ) jest m.in. porównanie wariantów i wskazanie rekomendowanego przebiegu nowej linii kolejowej. Wykonawcy dostarczają również prognozy ruchu oraz analizy np. techniczne, środowiskowe i wielokryterialne.

• Wrzesień 2021. Wybór master plannera dla lotniska

Wyłoniony zostaje wykonawca master planu, czyli opracowania, które posłuży jako źródło specjalistycznych danych, m.in. prognoz ruchu lotniczego, etapowania budowy czy dokumentacji przedprojektowej. Za jego przygotowanie odpowiedzialna będzie firma Arup Polska.

Żeby utrzymań harmonogram, w trakcie wyłaniania wykonawcy trwają już prace nad master planem, które spółka prowadziła własnymi siłami i wspólnie z zakontraktowanymi już doradcami zewnętrznymi. Po podpisaniu umowy z Arup Polska wyniki dotychczasowych działań, w tym część prac planistycznych, np. dotyczących doprecyzowania lokalizacji lotniska czy pozyskane od IATA prognozy ruchu lotniczego uwzgledniające m.in. efekt COVID-19, zostały przekazane wykonawcy.

Brytyjska grupa inżynieryjno-projektowa Arup posiada międzynarodowe doświadczenie zdobyte m.in. na lotniskach Londyn-Heathrow, Kopenhaga-Kastrup, San Francisco, Toronto-Pearson, Chubu Centrair (w Japonii), Pekin Capital International i Hong Kong.

• Listopad 2021 – wrzesień 2023. Tunel KDP w Łodzi: pierwsza umowa na projektowanie plus pozwolenie na budowę

Spółka podpisuje umowę na projekt 4,5-kilometrowego tunelu dalekobieżnego w Łodzi – na zachód od stacji Łódź Fabryczna. To pierwsza spośród inwestycji CPK, która wkroczyła w fazę projektowania i posiadała decyzję środowiskową. Na projekt budowlany i opracowania niezbędne do decyzji administracyjnych dla tunelu, CPK otrzymał dofinansowanie z instrumentu UE „Łącząc Europę” (CEF).

W celu przyspieszenia prac zawarto porozumienie ze spółką PKP PLK, która przed laty opracowywała koncepcję szybkiej linii Warszawa–Łódź– Poznań/Wrocław (czyli tzw. igreka) oraz uzyskała decyzję środowiskową i zgody na realizację przedsięwzięcia. Tamte prace zostały przez PLK zawieszone w 2012 r., a wykorzystanie tych opracowań przez CPK – po niezbędnych zmianach i aktualizacji – oznaczały oszczędność czasu i publicznych pieniędzy.

Budowa tunelu została podzielona na trzy części. Rozpoczęcie prac budowlanych nastąpi w tym roku – przy wzmocnieniu fundamentów Łódzkiego Domu Kultury. To bezpośrednio pod ŁDK – po zachodniej stronie dworca Łódź Fabryczna – będzie rozpoczynał się tunel. Drugi etap to budowa komór dla automatycznej tarczy drążącej TBM: startowej (na Retkini) i wydobywczej (w sąsiedztwie ŁDK). Trzecim etapem będzie drążenie tunelu kolejowego CPK i budowa linii kolejowej nr 85, czyli „szprychy” kolejowej Warszawa – CPK – Łódź. Zakończenie wszystkich prac związanych z budową tunelu KDP planowane jest jednocześnie z uruchomieniem pierwszego etapu lotniska.

• Grudzień 2021 – czerwiec 2022. Od preferowanej lokalizacji do wariantu inwestorskiego CPK

Zgodnie z zapowiedziami, spółka zaprezentowała obszar preferowanej lokalizacji lotniska CPK. Obejmował on ok. 41 km kw. na terenie trzech gmin na Mazowszu: Baranów, Teresin i Wiskitki, zajmując północno-zachodnią część terenu o wielkości ok. 78 km kw. z tzw. rozporządzenia obszarowego, które weszło w życie w lipcu 2021 r. (określało ono maksymalny przewidywany obszar inwestycji).

Po kilku miesiącach, wywiązując się ze złożonych obietnic, spółka przedstawiła wariant inwestorski CPK, który powstał na bazie analiz wielokryterialnych. Zakłada on, że w ramach części lotniskowej projektu powstaną dwie drogi startowe o długości 3 800 m każda, które będą równoległe do autostrady A2. Głównym obiektem będzie terminal pasażerski zlokalizowany po południowej stronie linii kolejowej. Stacja kolejowa będzie w pełni zintegrowana z terminalem.

Wariant został wybrany tak, żeby utrzymać optymalne parametry operacyjne infrastruktury, a jednocześnie uniknąć ingerencji w tereny najliczniej zamieszkałe oraz ominąć miejsca ważne dla społeczności lokalnej i środowiska naturalnego.

• Grudzień 2021. Świąteczny prezent: lotnisko i linie kolejowe wpisane do sieci TEN-T

Lotnisko CPK i linie kolejowe zostają dopisane do priorytetów inwestycyjnych UE na najbliższe lata. Dzięki temu przed spółką otworzyły się kolejne możliwości pozyskania unijnego dofinansowania. Stało się to za sprawą opublikowanego przez Komisję Europejską projektu nowego rozporządzenia, które uwzględnia wiele spośród polskich propozycji dotyczących rewizji Transeuropejskiej Sieci Transportowej.

W tzw. sieci bazowej TEN-T już wcześniej znajdowała się przygotowywana przez CPK linia KDP Warszawa – Łódź – Poznań/Wrocław (tzw. igrek). Do kategorii projektów rozszerzonej sieci bazowej Komisja Europejska wpisała CMK – Północ i odcinek Katowice – Ostrawa. Sukcesem CPK było również to, że w sieć kompleksową TEN-T wpisano trzy przygotowywane odcinki CPK, których celem jest zmniejszenie wykluczenia transportowego, czyli Ostrołęka – Łomża – Pisz – Giżycko, Łętownia – Rzeszów oraz Milanów – Biała Podlaska – Fronołów.

• Luty 2022. Prognozy IATA dla CPK: 40 mln przepustowości w pierwszym etapie

Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych (IATA) zaprezentowało prognozy ruchu lotniczego przygotowane dla Polski i CPK. Wynika z nich jasno, że ruch lotniczy w Polsce powinien odbudować się do stanu sprzed pandemii COVID-19 najpóźniej do końca 2024 r. (w przypadku niektórych portów dzieje się to szybciej). Dla lotniska CPK w pierwszym pełnym roku funkcjonowania w scenariuszu bazowym IATA prognozuje ok. 30 mln pasażerów. Poziom 40 mln pasażerów może zostać osiągnięty w 2035 r., zaś 50 mln – w r. 2044. Na koniec prognozy – w 2060 r. – analiza przewiduje ok. 65 mln pasażerów w scenariuszu bazowym.

IATA przygotowała – oprócz ruchu pasażerskiego – prognozę cargo, która jest bardzo korzystna dla CPK. Zakłada ona 0,5 mln ton towarów przeładowanych w CPK w 2030 roku, 1 mln ton w 2035, aż po 1,75 mln ton na koniec prognozowanego okresu, czyli w 2060 r. W ten sposób lotnisko CPK ma szansę dołączyć do znaczących obiektów lotniczego cargo w Europie.

• Marzec 2022. Infrastruktura podwójnego przeznaczenia. CPK wpisany w plany NATO

Po zbrojnej agresji Rosji na Ukrainę gen. Ben Hodges, były dowódca amerykańskich wojsk lądowych w Europie, powiedział dla PAP, że teraz jak nigdy wcześniej potrzebne są inwestycje takie jak CPK, które poprawią jakość infrastruktury szybkiego reagowania na wschodniej flance NATO. Te słowa potwierdzili inni wojskowi, w tym były szef Wojsk Aeromobilnych gen. brygady Dariusz Wroński, według którego punktu widzenia obronności kraju CPK to inwestycja potrzebna „na wczoraj”.

Wniosek jest taki, że w Polsce potrzebne jest lotnisko o dużej przepustowości, zdolne operować w trybie 24/7, przystosowane do obsługi cargo, podłączone do sieci kolejowej i drogowej. Dlatego CPK jest planowane jako infrastruktura podwójnego przeznaczenia (tzw. dual use), czyli jako lotnisko cywilne, które w razie zagrożenia konfliktem zbrojnym może być wykorzystane przez siły wspierające i szybkiego reagowania w ramach NATO. Dlatego też przedstawiony Plan Generalny CPK zakłada, że w jego północnej części przewidziana będzie infrastruktura wojskowa. Jej planowanie i zagospodarowanie znajduje się w gestii MON we współpracy z CPK.

• Czerwiec 2022 – maj 2023. „Igrek” do Wrocławia i Poznania plus „szprychy” na Śląsk i Podkarpacie. Analiza wariantów i wybór przebiegów

W 2022 r. rozpoczyna się seria ogłaszania pierwszych wariantów inwestorskich, czyli preferowanych przebiegów odcinków KDP. Ten etap poprzedzają konsultacje z mieszkańcami i samorządowcami, podczas których spółka CPK zbiera uwagi, korygując ostateczny przebieg linii. W tej chwili znane są już warianty inwestorskie dla pięciu odcinków: 140 km między Warszawą, CPK i Łodzią, 200 km między Łodzią, Sieradzem i Wrocławiem (dla obu tych tras trwa już zaawansowane projektowanie), 155 km między Sieradzem i Poznaniem, 40 km na Podkarpaciu (z Łętowni do Rzeszowa) i 70 km na Śląsku (między Katowicami i czeską Ostrawą).

• Lipiec 2022. Projektowanie linii kolejowych. Rekordowa umowa ramowa

Spółka wybiera 11 wykonawców dokumentacji projektowej dla kolejowych inwestycji CPK. Szacowana wartość maksymalna wszystkich zamówień w ciągu ośmiu lat to łącznie ok. 7 mld zł. Była to wówczas największa w Europie umowa ramowa na tego typu prace. Celem przetargu było wyłonienie przedsiębiorstw, którym będzie można zlecać zadania projektowe w uproszczonym trybie postępowań wykonawczych.

Wśród wytypowanych podmiotów znalazły się konsorcja zrzeszające najlepsze firmy projektowe z Polski, Hiszpanii, Francji, Niemiec i Korei Południowej. Umowa ramowa umożliwia sprawniejszy i szybszy wybór kontrahentów. Najpierw oceniane są kryteria jakościowe. Podczas uproszczonych zamówień wykonawczych kierowanych do zakwalifikowanych wykonawców, oferty cenowe brane są pod uwagę w następnym kroku. Ten tryb zamawiania sprawdza się w zleceniach CPK.

• Październik 2022 – Lipiec 2023. Uzyskanie decyzji środowiskowej dla lotniska i węzła kolejowego

Około 20 tys. stron liczył raport środowiskowy CPK przekazany do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ) w Warszawie. Był on elementem wniosku o decyzję środowiskową, który został złożony przez spółkę w październiku 2022 r. – zgodnie z harmonogramem. Opracowanie było efektem kilkunastu miesięcy badań przyrodniczych zespołu m.in.: botaników, ichtiologów, ornitologów, herpetologów, chiropterologów, akustyków, geodetów i geologów.

Całość zaowocowała wydaniem w lipcu 2023 roku przez RDOŚ w Warszawie decyzji środowiskowej dla budowy lotniska i węzła kolejowego CPK. Dotychczas umożliwiło to spółce utrzymanie ambitnego harmonogramu, a niedługo wnioskowanie o decyzję lokalizacyjną, a następnie o pozwolenie na budowę. Decyzja obejmuje m.in. terminal pasażerski, budynki i obiekty wspierające funkcjonowanie lotniska, wieżę kontroli ruchu lotniczego, drogi startowe i kołowania, płyty postojowe, węzeł kolejowy i drogowy, a także infrastrukturę towarzyszącą, np. hotele, budynki komercyjne oraz parkingi. Jej otrzymanie pozwala inwestorowi dodatkowo m.in. na usuwanie drzew i krzewów, prowadzenie prac geologicznych oraz wymaganych badań archeologicznych i konserwatorskich.

• Październik 2022 – Luty 2023. Master architekt i jego drużyna. Wielka czwórka projektowa

W 2022 r. dla lotniska zakończyła się faza planowania, a rozpoczęła projektowania – spółka podpisała cztery ważne umowy projektowe. Najważniejsza z nich została zawarta z master architektem, czyli konsorcjum Foster + Partners i Buro Happold. Jego zadaniem jest zaprojektowanie terminalu pasażerskiego, dworca kolejowego, infrastruktury przesiadkowej (PTI) i systemu obsługi bagażu (BHS).

Druga ważna umowa dotyczy projektanta inżynierii lądowej (Master Civil Engineer – MCE). Została zawarta z libańsko-amerykańską firmą Dar Al-Handasah Consultants. Do zadań MCE należy wykonanie wielobranżowej dokumentacji projektowej m.in. dróg startowych i kołowania, płyt postojowych, tuneli kolejowych, systemów lotniskowych oraz sieci i przyłączy wraz z obiektami inżynieryjnymi.

Trzecia umowa została podpisana z hiszpańską firmą IDOM z przetargu na projektanta integracji systemów lotniskowych (Airport Systems Integration Designer – ASID). Ten podmiot jest odpowiedzialny za wdrożenie i integrację systemów ICT (Information and Communication Technologies) i specjalistycznych sieci lotniskowych SAS (Special Airport Systems), czyli mówiąc obrazowo „układu nerwowego” lotniska.

Spółka podpisała też dwie umowy ramowe z łącznie 28 firmami na projektowanie obiektów wspierających (Support Infrastructure Engineering – SIE), m.in. na wieżę kontroli lotów (ten przetarg w ramach umowy ramowej trwa), centrum operacyjne portu lotniczego, budynki służb ratowniczo-gaśniczych, a także parkingów, biur i hoteli w najbliższym otoczeniu lotniska.

• Budowa grupy kapitałowej CPK. PPL, Torpol i spółki zależne

Sukcesywnie budowana Grupa Kapitałowa CPK skupia kompetencje, wiedzę i doświadczenie w zakresie planowania i zarządzania krajową infrastrukturą lotniskową i towarzyszącą. Celem jest usprawnienie procesu inwestycyjnego CPK, konsolidacja krajowego rynku lotniczego i stworzenie wiodącej grupy lotniskowej w Europie Środkowo–Wschodniej. W skład Grupy Kapitałowej CPK wchodzą m.in. spółki: CPK.Lotnisko, która ma realizować związane z wybudowaniem oraz zarządzaniem infrastrukturą lotniskową; Torpol – doświadczona spółka wykonawcza, która od ponad 30 lat zajmuje się kompleksową modernizacją i budową infrastruktury kolejowej.

We wrześniu tego roku pełnomocnik rządu ds. CPK wniósł akcje spółki Polskie Porty Lotnicze (PPL) do CPK. Do Grupy Kapitałowej zostały dołączone PPL, czyli zarządca m.in. Lotniska Chopina w Warszawie oraz portów lotniczych w Radomiu i Zielonej Górze. PPL posiadają też udziały w większości portów regionalnych w Polsce, m.in. w Krakowie, Katowicach, Gdańsku, Poznaniu, Wrocławiu i Rzeszowie.

• Luty 2023. Rozbiórki, odwierty, budowa zaplecza. Ruszyły prace na terenie lotniska

CPK przeszedł z fazy planowania do projektowania i realizacji. Wystartowały pierwsze przygotowawcze prace budowlane. Z czasem zaczęto realizować odwierty i sondowania geologiczne na potrzeby projektowe i budowlane. Dotyczyło to kilkuset lokalizacji na terenie inwestycji. Ich celem jest zbadanie jakości i nośności podłoża przed posadowieniem m.in. terminalu pasażerskiego, dworca kolejowego, dróg startowych itd.

Ponieważ spółka CPK przejmuje coraz większy obszar przyszłego lotniska, trwają też na dużą skalę rozbiórki. Zrealizowane, trwające i zakontraktowane prace dotyczą w sumie 250 budynków. W międzyczasie dla uczestników PDN spółka zorganizowała i sfinansowała już ponad 50 przeprowadzek, z których najwięcej odbyło się w miesiącach wakacyjnych (lipcu i sierpniu).

• Czerwiec 2023 – Lipiec 2023. Uzyskanie najważniejszych decyzji dla lotniska. Plan Generalny, Master Plan, Promesa ULC

Na początku czerwca Plan Generalny jeden z kluczowych dokumentów koniecznych do założenia lotniska i budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego, został zaakceptowany przez Ministra Infrastruktury. Dokument określa plan rozwoju nowego portu lotniczego do końca 2060 r.

Był on warunkiem do wystąpienia następnie o tzw. promesę zezwolenia na założenie lotniska, o którą spółka CPK zwróciła się do Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Otrzymanie promesy umożliwia spółce utrzymanie ambitnego harmonogramu, a sam dokument jest jednym z załączników do wniosku o decyzję lokalizacyjną.

Spółka opublikowała również szczegóły master planu, czyli kluczowego dokumentu określającego długoterminową koncepcję rozwoju lotniska. Opracowanie zawiera wytyczne dla projektantów i wykonawców oraz jest kopalnią wiedzy o założeniach i planach rozbudowy węzła, który zintegruje ruch lotniczy, kolejowy i drogowy. Należy podkreślić, że takie działanie nie jest normą, bo w Polsce tylko jedno z 15 lotnisk – Katowice Airport – publikuje aktualny plan generalny w internecie. Pokazanie szczegółów master planu CPK dowodzi, że założenia i plany dotyczące budowy tej potrzebnej inwestycji są przejrzyste i ogólnodostępne.

• Lipiec 2023. Projekt koncepcyjny gotowy

Projekt terminala pasażerskiego, dworca kolejowego i węzła przesiadkowego, który został zaprezentowany na początku lipca, to owoc pracy ponad 300 projektantów, inżynierów i ekspertów. Nad całością czuwał master architekt, czyli m.in. pracownia Foster + Partners mająca doświadczenie w projektowaniu hubów w Pekinie, Dosze i Hongkongu. W spółce CPK trwają już zaawansowane prace nad projektem budowlanym, który ma być gotowy jeszcze w tym roku.

Terminal CPK będzie miał powierzchnię ok. 400 tys. mkw. To tak, jakby zestawić razem trzy Pałace Kultury w Warszawie, a do tego dochodzi dworzec kolejowy o pow. ok. 65 tys. mkw. i dworzec autobusowy, na który przewidziany jest teren o powierzchni ponad 15 tys. mkw. Centralnym elementem multimodalnego węzła CPK będzie atrium, które pod jednym dachem w kształcie „diamentu” połączy przestrzeń przesiadkową dla pasażerów lotniska, dworca kolejowego i autobusowego. Na dworzec kolejowy CPK składa się sześć podziemnych peronów (12 torów) obsługujących pociągi regionalne i dalekobieżne, w tym Kolei Dużych Prędkości (KDP).

Jednocześnie toczą się inne kluczowe prace projektowe. Np. projektant inżynierii lądowej libańsko-amerykańskie konsorcjum Dar, finalizuje prace nad projektem dróg startowych, dróg kołowania i płyt postojowych.